Every work of art is an uncommitted crime


-Theodor Adorno-

daDa ποiησΗ dAda λογοtεΧνiα dadA pUnk dADa

Τελάλης:

Κυριακή, Μαΐου 09, 2010

Χάρης Κοντοσφύρης -μέσα από τα μάτια μου



Αυτά τα αγάλματα δεν λειώνουν σαν τον βουτυρένιο γιγάντιο θεό που για έναν χρόνο κατασκεύαζαν κάπου, κάποτε, οι βουδιστές με ευλάβεια για να τον αφήσουν έκθετο στον ήλιο -ζωή μιας μέρας. Αυτά τ’ αγάλματα είν’ εκεί, δίνοντας σάρκα στη σκέψη. Σε μία δύση και μια αιώνια νύχτα. Εδώ ο θεατής πάντα κατασπαράσσεται -όχι ο θεός. Ή αλλιώς: ο θεατής-θεός-υποκείμενο όπως στέκεται έκθετος στις δίνες ενός νου που ανακυκλώνει, θυμάται, εγκλωβίζεται. Όχι ο θεός-αντικείμενο. Τα πλάσματα της λογικής, τέρατα με στόματα πεινασμένα, το φάντασμα του γκόγια περνάει και χάνεται. Κάπου βαθιά στο δάσος μια παιδική φιγούρα σε τρομάζει, κι ας είναι ιδιαίτερα όμορφη, πλησιάζει, θέλεις να ουρλιάξεις, κάτι μεγεθύνεται μπροστά από τα ψυχρά σκοτάδια, άφωνος. Θεός δεν υπάρχει. Μόνον ένα ξύλινο μπαούλο που μάζευες τα μυστικά σου, ό,τι δεν καταλάβαινες -το μπαούλο, θυμάσε, όλα τ’ άλλα υδρατμός και δάκρυ, έπειτα πυρετός -άραγε να το ανοίξεις;



O κόσμος του Κοντοσφύρη, ιδιαίτερος, που αναβλύζει από τα βάθη μιας ύπαρξης περισσότερο δραματικής και λιγότερο μαγικής, η αθωότητα ενός κόσμου που εγκλωβίστηκε στην παιδικότητα και παραμορφώθηκε μέσα στην έλλειψη χρονικότητας, ανακυκλώνοντας εικόνες ζωικές και εικόνες αρχετυπικές, θαρρείς μέσα σ' ένα ξύλινο κουτί που θάψαμε κάποτε μικροί μπας και μεγαλώσουμε, εφιάλτες που θα θέλαμε να αποτινάξουμε στην ανάγκη της ανθρωπιάς (του μέσα) μας για πατροκτονία, μα κάπου πρέπει να κάναμε μια πονηριά και απλώς να ξεγελάσαμε τους γονείς μας. Kανείς δε θα απαλλαγεί από τους εφιάλτες του όπως κανείς δε θα μεγαλώσει πραγματικά. Πάντα θα υπάρχει εκείνη η νοσταλγία της κίνησης προς τα πίσω, της πορείας προς τη μήτρα. Ένα πάγωμα των κυματομορφών της σκέψης, ένα τσιμέντωμα της επιθυμίας, μου θυμίζουν εκείνη την τεταμένη, αρχαία, σιωπή των πέτρινων αγαλμάτων της κίνας, ή των πέτρινων μορφών των ίνκας, που εδώ σαν το τραγούδι των σειρήνων μας ελκύει γλυκά στον χαμό μας, να συρθούμε ανάμεσά τους, να κουλουριαστούμε, σαν παιδιά ευτυχισμένα στα κατουρημένα τους σεντόνια, κάτω από τη γκρι σκιά τους και να σβήσουμε σε μια υπέροχη, νοσταλγική, λήθη. Το τσιμέντο, η κρύα πόλη, η σύγχρονη κατασκευή στην οποία έχουμε προ πολλού ενταφιαστεί, μια ζωή που δεν πάει πουθενά και σαν γυρίσει να κοιτάξει πίσω της γίνεται στήλη άλατος, άγαλμα. Μέχρι να μπει και πάλι στο μπαούλο, ο κόσμος να επιστρέψει στη μηχανοποιημένη ζωή του, και τα τσιμεντένια αγάλματα ακίνητα μες την κασέλα ν’ αναμοχλεύουν πιθανότητες φλόγες. Εσύ μόνος, και πάλι μπροστά στο μπαούλο να προσπαθείς να σκεφτείς την επιθυμία σου. O πατέρας σου είναι νεκρός. Κάπου κει ανάμεσα μια τελευταία του ανάσα ανάβει το φως, ριζικά, και μάταια αντιστέκοντας στην αιώνια νύχτα.


γ. γεωργίου





Σημειώσεις:

1. συνέντευξη του Κοντοσφύρη στην καθημερινή το 2009

2. δελτίο τύπου από την ομαδική έκθεση στην οποία συμμετέχει ο Κοντοσφύρης (μέρος της βλέπει κανείς στις φωτογραφίες -εκτός των δύο τελευταίων)







5 σχόλια:

  1. Θέλεις τα νταντά σου μου φαίνεται.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Γιατί; επειδή μου άρεσε η δουλειά του κοντοσφύρη, επειδή το εξέφρασα, ή επειδή -άσχετα με το θέμα- γουστάρω το νταντά (που είναι ελευθερία);

    Και πάω στον τίτλο:
    Γιατί, σκέφτομαι, θέλω τα νταντά μου (εμπνεόμενος από το σχόλιό σου, αλλά σύμφωνα με τη δική μου πάντα αντίληψη). Ή αλλιώς: το χαρακίρι.
    Μ’ ενδιαφέρει το πλησίασμα σε κάτι που μου μιλάει. Αυτό το “μου μιλάει” είναι πάντα θολό, γιατί είναι ένα αίσθημα, μια κίνηση της γλώσσα την οποία δύσκολα κατανοώ. Ίσως να μην υπάρχει τρόπος. Προσπαθώντας να είμαι ειλικρινής σε όσα νιώθω, η προσπάθεια να πιάσω μια τέτοια κίνηση με τον λόγο με διεγείρει. Δεν έχω και τίποτα άλλο. Υποκειμενικός πάντα και καθόλου κριτικός (έχω ξεχάσει κιόλας την ιστορία τέχνης που μας μαθαίναν στη σχολή, αδιαφορώ γι’ αυτήν εντελώς, μόνο ό,τι μου αρέσει μου αρέσει κατά τον τρόπο που μου μιλάει ό,τι μου μιλάει). Ρευστός κοιτώντας μέχρι να γίνω ένας άλλος -όχι ως μέσα αλλά ως σώμα, άλλος, μια μεταμόρφωση- να καταλάβω τον άλλο, να σχηματοποιηθώ για μια στιγμή στον κόσμο του άλλου μακριά από τις δικές μου αντιλήψεις. Ίσως θα έπρεπε να βάλω στον τίτλο της ανάρτησης "μέσα από τα μάτια του άλλου", αλλά πόσο να παίξω με τις λέξεις όταν ακόμα και ως άλλος -εάν- τα μάτια παραμένουν τα δικά μου; Όλο αυτό που έγραψα στο μπλογκ, ο τοκετός της ανάρτησης, διαρκεί μια στιγμή. Μια στιγμή αργότερα γίνομαι αναγνώστης, αυτός που είμαι, συνεχίζοντας να παλεύω με τον εαυτό μου. Νταντά (όχι το κίνημα αλλά η κίνηση του χεριού) -το κάνω και μόνος μου, και δεν είμαι καν γιαπωνέζος…

    Σημείωση: η έκθεση τρέχει αυτές τις μέρες στη θεσσαλονίκη, στη λόλα νικολάου και στο showroom των kalos&klio. Την προτείνω. Δίχως κανένα κέρδος. Καλημέρα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Γιώργο
    Βαθειά σε ευχαριστώ.
    Το μυστικό κάθε ανθεκτικής πρότασης στην τέχνη είναι να μετατρέπεται σε κίνητρο δράσης. Η συμμετοχή μου στην έκθεση της Θεσσαλονίκης είναι αποσπασματική και απροσδιόριστη σε σχέση με το "ηλεκτρικό σπίτι", ένα χρόνο πριν στην γκαλερί Ζουμπουλάκη στην Αθήνα (http://www.harriskondosphyris.com/archive_new.php/2/2009).
    Στη Θεσσαλονίκη, δύο ατμόσφαιρες από δύο δωμάτια ενός σπιτιού (όπως ήταν στην Αθήνα), διασπαρμένα τώρα σε δύο χώρους, αναφέρονται σε έναν έφηβο άνθρωπο που προσπαθεί να την κοπανήσει προς τον Παρόν. Το Παρόν ενός νέου ανθρώπου υποβιβάζεται σε ρόλο επικουρικό του μέλλοντος. Ο Νίκος Καρούζος έλεγε ότι "το μέλλον είναι μια μορφή ταλαιπωρίας του παρόντος".
    Στην παρούσα έκθεση αυτές οι δύο ατμόσφαιρες λειτουργούν ως μεγεθυμένες αναμνήσεις, ως καρτ ποστάλ από το ίδιο σου το πατρικό σπίτι. Συγκεντρώνουν την αναχαιτιστική λειτουργία της νοσταλγίας στην αποθήκη με τα έμψυχα παιδικά παιχνίδια του έφηβου (εγκατάσταση στη Λόλα Νικολάου με την προστάτιδα τίγρη της Σιβηρίας). Στο Kalos&Klio showroom μεγεθύνεται η μοναξιά της έφηβης φωλιάς. Το πατρογονικό κρεβάτι το λυμαίνεται το κογιότ-ένστικτο του εφήβου. Το κρεβάτι ξέστρωτο, στάβλος των άγριων ενστίκτων επιπλέει στους κόσμους που εγκαταλείπει ο έφηβος, στις φαντασιώσεις αποσαρθρωμένων άσπερμων καλικατζάρων του διαδρόμου του showroom.
    Φαινομενικά, η αποσπασματικότητα των δύο εγκαταστάσεων μακρηγορεί τον άχρονο προσδιορισμό του βάσανου της εκπολιτιστικής διαδικασίας του έφηβου, που ορμά στην αποκοπή του από την παραδοσιακή κοινωνία, με δύναμη ασύλληπτη για την ελευθερία, σε μια αιώνια νύχτα.
    Εν όψει του "πάτερ ημών" τα ξαναλέμε.
    Καλό βράδυ προς το παρόν,
    Χάρης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Τα γλυπτά όπως φαίνονται απ' τις εικόνες είναι πολύ δυνατά. Μάλλον πετυχαίνουν αυτό που θέλει να εκφράσει ο κ.Κοντοσφύρης, κι αυτό είναι επιτυχία. Προσωπικά σαν χ.ζ., ας μου επιτραπεί, δεν προτιμώ μια τόσο απαισιόδοξη ματιά στα πράγματα...δηλαδή, η ματιά μου στα αντικείμενα μου χαλάει το στομάχι.:) (εκτός από το τελευταίο). Ίσως γιατί εμμένουν σε ξεχασμένους φόβους και εικόνες της παιδικότητας που πασχίζω (κι εγώ) όπως πολύ σωστά είπε ο γιώργος, να ξεχάσω μεγαλώνοντας, ενώ κανείς δεν μεγαλώνει τελικά. Ίσως γιατί μέσα μου έχω μια κρυφή πεποίθηση ότι η ενηλικίωση είναι δυνατή και η εμμονή σε σύμβολα του παρελθόντος δε βοηθάει.
    Κι όλα αυτά τα λέω από σεβασμό στα έργα και τον καλλιτέχνη.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Χάρη, χαίρομαι για τη συμμετοχή σου εδώ, το βαθύ ανήκει στη δουλειά σου -η όλη αφήγηση του έργου “ηλεκτρικό σπίτι” είναι συναρπαστική, όπως και η θραυσματική -μαρτυρική- "αναπαραγωγή" του στην τρέχουσα έκθεση, την οποία είδα και με στοίχειωσε ακαριαία. Το μόνο που έκανα γράφοντας ήταν η προσπάθεια να σε καταλάβω, να καταλάβω αυτόν τον κόσμο του έργου σου μέσα από τα μάτια μου, που γύρισα σπίτι και ακόμα έβλεπαν εκεί. Η σαφήνεια της σκέψης σου μέσα από έναν ελκυστικό λόγο και η κατάθεσή της εδώ, καθίσταται σημαντική για μένα που προσπαθώ να σε πλησιάσω. Ευχαριστώ για τον διάλογο. Βεβαίως και θα τα ξαναπούμε. Σε χαιρετώ.

    Χρήστο πράγματι είναι πολύ δυνατή η δουλειά του κοντοσφύρη, τουλάχιστον εμένα με κατασπάραξε από το πρώτο μου βλέμμα. Αυτό είναι κάτι που μου συμβαίνει σπάνια -και συχνά πολύ συχνά το σώμα μου ακολουθεί αυτήν την κίνηση του “χαμού”, το οποίο και προηγείται κάθε σκέψης. Έτσι μπήκα εδώ με τις αισθήσεις. Προσωπικά, το σκοτάδι, που καρτεράει έτοιμο να ξεσπάσει πίσω από την έκφραση, με ελκύει -ανέκαθεν άλλωστε.
    Να ‘σαι καλά -όσο για την άποψή σου, είτε διαφωνώ είτε συμφωνώ (δεν έχει ιδιαίτερη σημασία παρά μόνο για χάρη της συζήτησης που δεν μπορώ αυτή τη στιγμή να κάνω), το ξέρεις, μου αρέσει πάντα η ειλικρινή της κατάθεση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή