Έξι σκέψεις από νερό ή Αντικείμενα στη θάλασσα

(samson rakas - orange, 2009)

Δεν υπάρχουν καλά και κακά πρότυπα για εκείνον που θέλει να κάνει ένα βήμα πέρα από τις σχιζοειδείς κοινωνίες που ζούμε, από τις σπηλιές των ταλιμπάν στους ουρανοξύστες της νέας υόρκης και το «γνώθι σαυτόν» στο «μαλάκες είναι μόνο οι άλλοι». Είναι μόνο πρότυπα, μόνο κατασκευές από τις οποίες είσαι ελεύθερος να επιλέξεις αλλά όχι ελεύθερος να απελευθερωθείς. Ποιος είσαι; Όσο είναι πρότυπα θα κατασκευάζουν έναν άνθρωπο μιμητή, έναν άνθρωπο πολιτισμένο και αντρείο σύμφωνα με έναν νου-νομοθέτη, έναν νου-εξουσιαστή, έτοιμο να δώσει και τη ζωή του για την «ελευθερία» του όταν θεωρεί ότι αυτή διακυβεύεται, ικανοποιώντας μόνο τούτον τον αφέντη νου. Χωρίς να μπορεί να καταλάβει ότι δεν μπορεί να είναι ελεύθερος και πολιτισμένος ταυτοχρόνως. Όπως δεν γίνεται να είναι νεκρός και αθάνατος.

Τι είσαι;

______

Όταν ένας κομμουνιστής έσπαγε από τα βασανιστήρια και αποφάσιζε να κάνει δήλωση που αποκήρυσσε το κόμμα, δεν μπορούσε ή δεν ήθελε να σκεφτεί ότι η υπόθεση δεν έκλεινε με την υπογραφή του. Αμέσως μετά θα του ζητούσαν να πει ποιοι απ' αυτούς που ζούσαν έξω, ελεύθεροι, ήταν κρυφοκομμούνια, ένα-δυο ονόματα κι είσαι εντάξει. Αν κατέδιδε ονόματα θα του λέγαν, κοίτα, και πού ξέρουμε ότι αγαπάς την πατρίδα, θα του φέρναν κάποιον σύντροφο, χτύπα. Τι; Χτύπα τον, χτύπα τον κι είσαι λεύτερος, παλιοκομμουνιστής είναι. (Το αντίστοιχο θα μπορούσε φυσικά να συμβαίνει και με έναν αντικομμουνιστή βασανιζόμενο πχ στη ρωσία).

Πρέπει να ξέρεις κι εσύ πως καμιά δήλωση που σώζει το εγώ σου από τη μιζέρια της καθημερινής σου ζωής δεν είναι αθώα. Πολύ γρήγορα ο εξαρτημένος εαυτός θα κάνει το παν γι' άλλη μία δόση ελευθερίας, αγνοώντας πως αυτή μόνον έναντι θανάτου δίδεται.

______

Νεκρή είναι κάθε πίστη, ιδέα, είναι εκεί που η ζωή δεν εκφράζεται πια. Ο θάνατος αυτής της κατάστασης, που σαν ψυχή πνίγει όλο το σώμα, απελευθερώνει τον ζωντανό οργανισμό μέσα σ' έναν γεμάτο από φύσεις κόσμο.

______

Το εννοούσε: «Ευτυχώς που δεν πήραμε ποτέ την εξουσία», ο πατέρας μου που φυλακίστηκε και βασανίστηκε για τις κομμουνιστικές ιδέες δεύτερον και την επαναστατική του δράση κυρίως, για δώδεκα χρόνια. Από το '68 είχε ήδη τελειώσει με το κόμμα, όταν στο παρθένι της λέρου ογδόντα περίπου κρατούμενοι κατήγγειλαν την επέμβαση της ρωσίας στην τσεχοσλοβακία, μαζί τους ήταν, διαφώνησαν με την ηγεσία, φλωράκη, λουλέ, βγήκαν εκτός στρατοπέδου και ύψωσαν μαύρη σημαία. Τον ρώτησα αν θα άλλαζε τίποτα από τη ζωή του. «Όχι, έζησα μια ωραία ζωή», είπε. Το εννοούσε.

______

Μας αρέσει να φτειάχνουμε ήρωες, να δραπετεύουμε από την αθλιότητα μιας πραγματικότητας δοσμένης. Ήρωες, πνεύμα, ένας άλλος κόσμος κάπου αλλού. Ποίηση και ονειρώξεις, η ανθρωπότητα περιστρέφεται γύρω από τη μοίρα της σε ένα θλιμμένο κι έξαλλο πάρτι που ενώ ξέρει την κατάληξη παγώνει το αίσθημά της, ενώ είναι ορατή γύρω της η καταστροφή δε θέλει να τη βλέπει, και στα διαλείμματα για κατούρημα ψιθυρίζει έξω απ' το παράθυρο ένα θαύμα. Το αποτελεσματικό θα ήταν βεβαίως κάτι πολύ πιο απλό: να φτειάχναμε καθημερινότητα.

______

Να τελειώσουμε επιτέλους με το πνεύμα και να εστιάσουμε στο σώμα, σε μια ενότητα που είναι ενότητα σωματική. Κατά τον τρόπο που το δέντρο δεν είναι πνεύμα αλλά αυτό τούτο το δέντρο.

γ. γεωργίου

----------

σημείωση: για περισσότερες φωτογραφίες του samson rakas εδώ